Dla budowy dobrych doświadczeń  młodych sportowców kluczowa jest budowa zdrowych relacji między trenerem, a rodzicami młodego zawodnika. Zarówno trener, jak i rodzice, mają do odegrania bardzo ważne role we wspieraniu dziecka na właściwej ścieżce kariery. Trener jest po to, by uczyć i oceniać postępy dziecka i progresję jego techniki, a rodzice powinni je kochać i wspierać, niezależnie od tego, jakie są efekty tej pracy.

To bardzo ważne aby rodzice zrozumieli i uświadomili sobie kilka kluczowych faktów związanych z rolą trenera. Bycie trenerem to o wiele więcej niż tylko bycie z zawodnikami na treningach i podczas zawodów. Poza godzinami spędzonymi wspólnie na basenie trener musi poświecić też trochę swojego czasu na planowanie następnych zajęć, pogłębianie wiedzy, dopasowanie programu szkolenia do możliwości podopiecznych, a także przyziemne sprawy administracyjne i finansowe po to aby zawodnik miał gdzie trenować, przebrać się czy miał jak dojechać na zawody. Trener musi stanowić emocjonalne wsparcie dla każdego z wielu trenowanych przez siebie zawodników. Oni mają jednego trenera, on ma wielu zawodników Ostatecznie trener kocha ten sport i chciałby uczynić wszystko co się da, aby wychować swoich zawodników do życia na i poza basenem. Mając to na względzie możemy wymienić kluczowe rzeczy, jakie rodzice mogą zrobić aby pomóc trenerowi swojego dziecka i samemu dziecku osiągnąć sukces w pływaniu.

JAK RODZIC MOŻE POMÓC

Wierzyć i słuchać trenera ( albo zrezygnować, albo zmienić klub)

Respektować i popierać jego decyzję

Starać się być zawsze na drugim planie

Zawsze wspierać dziecko, nigdy nie wywierać dodatkowej presji

TO MUSI BYĆ "ZABAWA"

Wielu rodziców ma tysiąc pytań na temat treningów, zwłaszcza kiedy ich dzieci dopiero zaczynają przygodę ze sportem. To dla nich trudne - nie wiedzą czego można od dziecka oczekiwać. Muszą być przygotowani na to, że dzieci będą mówić o zajęciach, ale oni nie zawsze będę rozumieli tego nowego, specyficznego „slangu”, jakiego używają. Wiele dzieci poprawia swoje wyniki bardzo szybko, szczególnie w pierwszym etapie uczęszczania na zajęcia. Potem będą osiągały kolejne szczeble rozwoju i opanowywały coraz trudniejsze elementy techniczne. W takiej sytuacji bardzo trudno nie ulec chęci "popychania" czy wywierania presji by dziecko czyniło to jeszcze szybciej. Tymczasem najważniejsze by nacisk położony był w tym okresie na technikę, a nie intensywny trening. Plan treningowy dla rosnącego, dojrzewającego i rozwijającego się dziecka powinien być na tyle elastyczny, by zapewnić mu odpowiednią ilość czasu także na inną aktywność. Pływacka „kariera” dziecka powinna być odpowiednio rozciągnięta w czasie, dobrze zaplanowana od kilkulatka, aż do dorosłości. Pływanie dla dzieci i młodszej młodzieży powinno być głównie zabawą, dawać dużo radości, być wolne od jakiejkolwiek presji i wypełnione zdobywaniem doświadczeń i nauką. Tylko takie podejście gwarantuje że będzie to potem młodemu człowiekowi sprawiało przyjemność przez całe życie. Najlepiej gdyby rodzice równolegle z dzieckiem wykonywali obowiązki wynikające kariery pływackiej. Dzieci niech zdobywają umiejętności potrzebne w karierze sportowej, a rodzice niech zdobywają wiedzę potrzebną, do wychowywania mistrza. To mistrzostwo może nie dotyczyć tylko sportu. Dziecko trzeba wychować do mistrzostwa w radzeniu sobie w życiu. Tu styl jest także ważny. My postaramy się pomóc odpowiadając na różne pytania rodziców.

RODZICE PYTAJĄ

1. Czasami moje dziecko nie chce iść na trening. Chce się bawić z kolegami. Czy powinienem go zmusić do pójścia na basen?

Nie powinieneś zmuszać swego dziecka do niczego. Powinieneś uczynić wszystko, aby to była jego decyzja. Powinieneś popierać i umacniać wybory i decyzje, które ono podejmuje gdy zaczyna uprawianie sportu. Na przykład twój syn chce chodzić na trening we wtorki i czwartki, a w pozostałe dni chce mieć wolne na przykład dlatego, że przyjemność sprawia mu robienie czegoś innego. Jako rodzic wytłumacz mu swoje oczekiwania, co do wypełniania zobowiązań, jakie powziął, stając się członkiem Klubu, wobec trenera i kolegów, którzy na niego liczą. Nie zmuszaj dziecka do uprawiania sportu jeśli to nie sprawia mu przyjemności. Chcesz aby Twoje dziecko było zaangażowane w sport, aby uczyło się współpracować, trwać w zespole i nawiązywać kontakty z rówieśnikami? Dziecko nie powinno podejmować decyzji czy pójdzie na trening czy nie pójdzie każdego dnia oddzielnie. Przekonaj go, że musi podjąć decyzję czy chce czy nie chodzić na treningi w jakimś dłuższym okresie czasu ( do końca roku szkolnego albo półrocza). Staraj się go uczyć odpowiedzialności. Uprawianie sportu nie jest obowiązkowe. Jeśli podejmie decyzję, że chce trenować, wtedy musi dołączyć do grupy i uczęszczać na zajęcia regularnie. Nieregularne trenowanie jest niekorzystne i szkodliwe dla rozwoju sportowca. Podjęcie zobowiązania i jego realizacja uczy odpowiedzialności i wytrwałości nie tylko na etapie kariery sportowej. Interesujące konkluzje wyniknęły z ankiety przeprowadzonej wśród członków drużyny narodowej USA na MŚ. Zawodnicy pytani o rolę rodziców w ich karierze pływackiej odpowiadali, że czuli presję ze strony rodziców jeśli chodzi o podejście do codziennych obowiązków treningowych jednak mieli świadomość, że gdyby pływanie przestało im sprawiać przyjemność rodzice bez słowa sprzeciwu zaakceptowaliby ich decyzje o zakończeniu kariery.

2. Moje dziecko ma wiele zainteresowań i swoją energię zużywa w wielu dziedzinach aktywności. Dlatego uczestniczy tylko w połowie treningów. Jaki to będzie miało wpływ na uzyskiwane przez niego rezultaty?

Dzieci, które angażują się w różne formy aktywności będą powiększały przewagę nad dziećmi trenującymi jeden sport w dziedzinie koordynacji ruchowej, będzie im łatwiej uczyć się nawiązywać kontakty z rówieśnikami, będą szybciej rozwijały się intelektualnie. Specjalistyczny trening sportowy we wczesnym etapie kariery sportowej wcale nie oznacza sukcesu na jej końcu. Czy kolega Twojego dziecka, który regularnie uczęszcza na treningi będzie miał lepsze wyniki sportowe? Prawdopodobnie tak ponieważ on skupia się na doskonaleniu konkretnej umiejętności sportowej. To na Tobie spoczywa zadanie, aby wytłumaczyć dziecku, że dokonując wyboru, także innej aktywności sportowej musi ponosić konsekwencje takiej decyzji. Musisz wytłumaczyć dziecku, że nie powinno porównywać swoich wyników z wynikami swoich kolegów, którzy tylko trenują pływanie, ale skupić się na fakcie, że robi to, co lubi. Jeżeli zacznie mu zależeć na wynikach będzie musiał poświęcić więcej czasu na pływanie, kosztem innych aktywności.

3. Podczas treningów moje dziecko jest bardzo ruchliwe, dużo się śmieje, wygląda jakby miało zbyt dużo energii. Czy to nie oznacza, że powinno trenować ciężej?

Jeśli twoje dziecko dobrze się bawi podczas treningów powinieneś być szczęśliwy! Jak wynika z ostatnich badań (wykonanych między innymi przez USA Swimming) dzieci, które czerpią radość z uprawiania sportu robią to znacznie dłużej niż ich rówieśnicy. Na tym etapie rozwoju mistrzostwo oznacza nauczenie się poprawnej techniki. Fundamenty muszą być przygotowane zanim zaczniemy budowę, czyli najpierw musimy nauczyć dziecko poprawnej techniki a dopiero później budować jego mistrzostwo. Olbrzymi gmach zbudowany na słabych fundamentach kiedyś się zawali. Jeśli twoje dziecko bawi się podczas tej nauki, zdecydowanie chętniej będzie przychodziło na zajęcia, zdecydowanie dłużej będzie kontynuowało swoją przygodę ze sportem.

4. Moje dziecko na treningu powtarza w nieskończoność ćwiczenia. Chciałbym aby dużo więcej czasu poświęcało na pływanie.

Twoje dziecko potrzebuje solidnie opanować podstawy techniki pływania. Ćwiczenia i zestawy ćwiczeń mają za zadanie perfekcyjne opanowanie podstaw. Ćwiczenia poprawiają motorykę, koordynację ruchową i równowagę. Trener twojego dziecka może też przygotować dla niego indywidualny zestaw ćwiczeń po to, by poprawiło konkretne aspekty swojej indywidualnej techniki. Kiedyś, w przyszłości, twój syn czy córką na pewno docenią to, co dała im ciężka praca nad techniką. Prawidłowa realizacja ćwiczeń technicznych wymaga dużej koncentracji i dużego wysiłku, przede wszystkim tlenowego.

5. Czasami trener mojego syna wyrzuca go z treningu z powodów dyscyplinarnych. Czy to nie jest marnowanie jego czasu?

Trener odpowiada także za wychowanie młodego sportowca. Mam nadzieję, że twoje dziecko jest świadome konsekwencji przekraczania granic. Oczywiście trener wzmacnia oczekiwania co do treningu dziecka. Zachęcam byś popierał oczekiwania trenera poprzez rozmowy na temat zachowania dziecka i konsekwencji jego zachowania. Mam nadzieję, że wykluczenie z treningu będzie wzmacniać u syna samodyscyplinę, ucząc respektu dla innych. Gdybyś uważał, że wykluczenia twojego syna z treningu są niesprawiedliwe porozmawiaj o tym z trenerem.

6. Mój syn skarży się, że niektóre dzieci na treningu oszukują (np. robią zadanie niedokładnie, świadomie oszukują, żeby być na mecie wcześniej niż kolega). Co mam mu powiedzieć?

Przede wszystkim pochwal go za wykonanie całego treningu jaki przygotował trener. Przypomnij mu, że idzie na trening po to, by się poprawiać i pracować nad swoją techniką. Nie ma wpływu na to, co robią koledzy. Powiedz mu, że powinien kontynuować to, co robi, najlepiej jak tylko potrafi, a być może jego postawa wpłynie na zachowanie kolegów. Przyjdzie czas, że ciężka praca przyniesie efekty.

7. Mój syn został przeniesiony do starszej grupy w klubie.  Czy to naprawdę konieczne?

Twoje dziecko prawdopodobnie opanowało te elementy, które trener uznaje za ważne, szybciej niż reszta rówieśników. Trzeba zwiększyć obciążenia treningowe. To przyczyna dołożenia dodatkowych treningów. Wyczynowe uprawianie sportu wymaga od młodego człowieka bardzo wielu wyrzeczeń. Wraz z rozwojem sportowcy muszą zrozumieć stające przed nimi wyzwania i temu podołać. Specyfika treningu sportowego polega na progresywnym zwiększaniu obciążeń treningów. Człowiek musi wykonywać coraz większy wysiłek niemal każdego dnia żeby czynić systematyczne postępy. Właśnie dlatego trenerzy wprowadzają dodatkowe treningi. Z czasem dodatkowe treningi stają się niezbędne aby trener mógł rozwinąć w sportowcu maksimum jego potencjału.

Ze sportowym pozdrowieniem 

Grzegorz Mosoń

Przezes